سن گرایی فقط در چهره زنان جوان اثر دارد؟
سن گرایی: در این مطلب به بررسی پدیده سالمندیسم یا به عبارتی سالمندیسم(ageism) می پردازیم. چرا تلاش میکنیم سن خود را کمتر جلوه دهیم؟ هنگامی که از دور دست و از ابعادی بزرگتر نگاه کنیم متوجه خواهیم شد که تبعیض سنی، قضاوت و پیش داوری قصه ای ناتمام است که از سال های خیلی دور همراه ما انسان ها، رسانه ها و شبکه درمان بوده تا زمانی که عینک پیش داوری بر چشمایمان هست دیدن حقیقت بسیار مشقت بار خواهد بود. دیدن بدون قضاوت سالمند که نه مثل ما فکر می کند و نه قدرت کافی دارد، نیاز به آگاهی و بینش دارد.
مسئله ی تبعیض های نژادی ،قومی ،مذهبی و غیره دیگر بر برای همه ما آشناست و بار ها در اخبار روزانه با آن مواجه می شویم. به راستی عینک پیش داوری عینک بسیار عجیبی است. گویی گاهی حتی حواسمان نیست چنین عینکی را بر چشمانمان زده ایم.سالمندی وضعیتی بسیار ویژه است. روند سالمندی به گونه ایست که تحت تاثیر مسائل چند بعدی قرار دارد .ابعادی که فقط شامل مسائلزیستی و پزشکی نیست. بلکه شامل ابعادی مانند اقتصادی سیاسی اجتماعی و روانشناختی نیز می شوند. اگر به این ابعاد موجود توجه کافی نشود ،می تواند سالمند را دچار بحران سالمندی کند.
تغیرات زیستی به وجود آمده در بدن فرد سالمند ،متعاقبا موجب تغییرات شرایط محیطی نیز خواهد شد. همین امر در سن گرایی و تبعیض سنی تاثیر دارد. سالمند شدن روندی است که با گذشت زمان افراد روز به روز بیشتر دچار تضعیف عملکرد خواهند شد. قدرت اجتماعی و اقتصادی آن ها کاهش پیدا میکند درحالیکه استقلال فرزندان روز به روز بیشتر می شود. این تغییرات از جمله نیازمندی سالمند و کاهش استقلال آن ها می تواند موجب نادیده گرفتن سالمندان شود.
سالمندی سنی است که ارزش ها و باور های فرد دچار تناقص با جوانتر هاست. این تناقص با فردی که روزی تکیه گاه خانواده بوده ممکن به شکل بی اهمیتی به ارزش های افراد سالخورده نگاه شود. از طرفی نیز بیماری و مرگ دوستان و خانواده او را دچار سوگ از دست دادن عزیزان کند. هیپنوتیزم جدایی و هيپنوتيزم طلاق:بعد از قطع رابطه چگونه آرام باشیم؟
مصائب و دغدغه های سالمندان چه از نظر تغییرات بیولوژیک چه از نظر تغییرات محیطی و اجتماعی می تواند موجب ایجاد بیماری های روانی سالمندان و سن گرایی افراطی نیز می شود. بیماری هایی روانی از جمله اختلالات خلقی در سالمندان و اضطراب و افسردگی سالمندان می توان اشاره کرد. از طرفی نیز فرایند سالمندی می تواند موجب تغییراتی مانند کاهش وزن در مغز ،تضعیف در کارایی مغز و در پی آن مشکلاتی مانند اختلالات خواب ایجاد شود.
همانطور که متوجه شدیم سالمندی دوره ای ویژه است که فرد سالمند را آسیب پذیر تر میکند. اما این به طور کلی به معنی بی خردی،غرغرو بودن یا بداخلاق بودن آن ها نیست. تصورات و اطلاعات غلطی که در مورد سالمندان وجود داره می تواند موجب عدم درک و همدلی درست با آن ها می شود. سابلیمینال روابط اجتماعی و بهبود آن
به عنوان مثال شاید تصور شود که پیری می تواند موجب ایجاد اختلال در حافظه شود. در حالیکه درحالت طبیعی و عدم تشخیص و ابتلا به یماری های مختلف از جمله دمانس (مانند آلزایمر) فرایند پیری تاثیر مستقیم بر تضعیف حافظه ندارد. بلکه فرد سالمند در مسائلی مانند کد گذاری اطلاعات ،نگهداری و یادآوری اطلاعات دچار کاهش عملکرد می شود. در نهایت این افت عملکرد می تواند یادگیری فردسالمند را تضعیف کند. اما این به معنی ناتوانی در یادگیری نیست. بلکه فرد سالمند صرفا زمان و تلاش بیشتری برای یادگیری نیاز دارد .
این عدم درک از شرایط بیمار خود به خود می تواند موجب عواملی شود که بیمار را آسیب پذیر تر و گوشه گیر تر کند .سنین کهنسالی دوره ایست که فرد به دلیل تناقضات ارزشی ذکر شده ،از دست دادن عزیزان ، فقدان یا کاهش قدرت اقتصادی و اجتماعی همچنین توانایی های فیزیکی می تواند نادیده گرفته شود و در انزاوا بماند.
تبعیض سن گرایی در رسانه
همانطور که ذکر شد باور و پاسخ به این تصورات غلط می تواند اوضاع زندگی را برای سالمند سخت تر کند. تصویر سازی های رسانه ایو حتی مراقبین با فرد سالمند به شکل تبعیض آمیزی انجام می شود. در اکثر موارد پدیده ی سن گرایی در سینما و تلویزیون نیز به نمایش گذاشته می شود. شخصیت های پیر داستان دارای ویژگی های کارکتر نادان ضعیف یا بد خلق غروغرو نشان داده می شود که می تواند بسیار آسیب زا باشد.
تبعیض سن گرایی در بین کادر درمان
این پیش داوری در باره ی افراد سال خورده حتی در حوزه درمان نیز اثر نامناسب خود را داشته. گاهی ممکن است که کادر درمان به هنگام شرح حال گیری با خود بیمار سالمند معاشرتی نداشته باشند. آن ها سعی می کنند که سوال ها را از فرد جوان تر بپرسند. درحالی که می این تبعیض در رفتار با سالمندان می تواند عواقبت ناخوشایندی داشته باشد. بنابراین یکی از معیار های مراقب بیمار پرهیز از سن گرایی است.
توجه: درواقع این به این معنی نیست که می توان همیشه از خود سالمند برای دریافت اطلاعات پزشکی بیمار کمک گرفت. گاهی بیمار توانایی کافی برای دادن اطلاعات کافی یا درست به درمانگر را ندارد. اما اینکه بیمار در بیان وضعیت خود مشارکت داشته باشد و بتواند با پزشک ارتباط لازم را برقرار کند نکته ای مهم و غیر قابل چشم پوشی است. سابلیمینال سلامتی و تندرستی
در واقع تعامل با بیماران سالمند خود بخشی مهم از درمان است و می تواند در اثر بخشی درمان (به عنوان مثال ایجاد انگیزه و حس شنیده شدن در بیمار ) موثر. بنابراین مقابله با تبعیض سنی و سالمندی نیز می تواند نقش مهمی در ایجاد آسایش و امنیت سالمند ایفا کند.
همچنین با کمک به بیمار در افزایش فعالیت های اجتماعی و حفظ نقش او در اجتماع علاوه بر جلوگیری از طرد شدگی سالمند ،موجب کاهش درگیری اطرافیان و مراقبین سالمند نیز خواهیم شد .همچنین فرد سالمند می تواند با افزایش فعالیت های اجتماعی موجب کاهش در سرعت افت عملکرد خود شود .بنابراین بهتر است دفعه بعد که فردی سالمند را مشاهده کردیم به جای اینکه سریع به دنبال عینک قضاوت خود بگردیم به دنبال کفش هایی باشیم که آن ها در مسیر سالمندی قدم بر میدارند .
در سازمان بهداشت آمريکا درباره تبعیض سن گرایی و تمایل به جوانی چه آمده؟
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6517915/
دیدگاهتان را بنویسید