آموزش انواع سبک مداحی

مداحی یا روضه خوانی یکی از هنر های نمایشی متداول و رایج ایرانیان شیعه در روز های محرم ، صفر ، نیمه شعبان و تمامی مناسبات شیعی و مذهبی در ایران است.

این نوع هنر نمایشی با گذر زمان تغییرات زیادی کرده است و در برخی از این نوع روضه خوانی ها رنگ و بوی سیاسی نیز مشاهده می شود. اما این نوع هنر نمیاشی تنها به شیعیان ایران محدود نشده است و در کشور های دیگر شیعه نشین به خصوص عراق و پاکستان نیز اجرا می شود.
هنر روضه خوانی یا مداحی انواع گوناگونی روش برای اجرا دارد و ما قصد داریم در ادامه تعدادی از انواع آن را برای شما تشریح کنیم.

دکلمه خوانی

یکی از روش های مداحی دکلمه خوانی است که بسیار موثر تر از مابقی سبک های مداحی است چرا که این سبک بدون استفاده از دستگاه های صوتی انجام می شود و مداحان اشعار و مطالب خود را بدون استفاده از این نوع دستگاه ها اجرا می کنند.
در این سبک نیاز هست که شما با موازین ادبی و اصول ادبیات آشنایی کاملی را داشته باشید ولی در مداحی با آهنگ و سبک نیازی به این نوع آشنایی نیست چون که ریتم و آهنگ پوششی برا این نقاط ضعف است.
در این نوع سبک از مداحی احساس و هیجان در دکلمه ای که گفته می شود به دلیل تاثیری که دارد بسیار باید مورد توجه باشد.
آشنایی با اصول فنی و همینطور حرکات و اصول معنوی از دیگر عوامل مهمی است که باید به آن توجه کنید.
از لحاظ سنی بهتر است که افراد مسن و سن بالا و جا افتاده از این سبک استفاده کنند چرا که تاثیر بیشتری می گذارند به خاطر درک بالاتری که آنها دارند.
اگر به روضه خوانان سبک دکلمه توجه کرده باشید ، این دسته از خواندن روضه های سخت سنگین پرهیز می کنند ولی بهتر است بدانید که سبک خواندن شما بیشتر از محتوای آن مهم است ، برای همین اگر با دکلمه های راحت می توایند این سبک را به نحو احسنت اجرا کنید ، تردید نکنید.

قصیده خوانی

همانطور که می دانید و در اشعار مربوط به حوزه قصیده دیده اید ، این سبک مربوط به موضوعات حماسی و مدحی و همینطور پندی است و نام این دسته از اشعار قصیده است.
قصیده قالبی از شعر است که بین 14 تا 200 بیت در آن سروده شده و مصرع اول با مصرع های دوم بیت ها هم قافیه است. این سبک حالتی حماسی و محکمی دارد.
شما در حالت قصیده خوانی باید حتما به اصل تنوع سبکی توجه کنید چرا که این سبک از مداحی به دلیل طولانی بودن قصیده می تواند با داشتن یک سبک یکنواخت بسیار خسته کننده باشد ، به همین دلیل رعایت تنوع سبکی یکی از اصول موفقیت در این نوع مداحی است.
در این نوع مداحی بهتر است که تحریر و بازی با صدا به دلیل طولانی بودن این نوع مداحی به صورت خلاصه و کوتاه باشد.
نکته دیگری که باید در این نوع مداحی رعایت کنید این است که باید آن را در ابتدای قصیده شمرده بخوانید و سپس شروع به تند خوانی کنید تا شنونده مفهوم قصیده دستش بیاید و با شروع تند خوانی هیچ مشکلی در فهمیدن آن نباشد.
اما نکته آخری که ما در این نوع یا سبک مداحی به شما پیشنهاد می کنیم این است که باید لحنی محکم و استوار در خواندن قصیده داشته باشید تا شنونده متاثر شود.

ساده خوانی

گروهی از مداحان که تازه در ابتدای راه خود هستند در نزد استاد خود مداحی می کنند تا به مرتبه مداحي نائل شوند و ملا واعظ کاشفی به این گروه اولین بار نام ساده خوان را داده است.

پرده خوانی

گروهی دیگر از مداحان که سبکی مشابه با نقالان و افسانه گویان شاهنامه دارند ، پرده خوانان هستند.

این گروه به تشریح تاریخ اهل بیت می پردازند و این نوع تاریخ سرایی را با نظم و نثر خاصی به همراه آواز خاصی انجام می دهند و به همین دلیل جزو گروه مداحان به حساب می آیند.

مداحی حماسی و رزمی

این نوع مداحی را ما در زمان 8 سال دفاع مقدس بسیار شاهد بوده ایم و به نوعی می توان گفت که این نوع مداحی مردم را به جنگ علیه دشمن ترغیب می کند و روحیه سلحشوری را در مردم زنده می کند.
اما برای این نوع مداحی شما باید قاطعیت را در سبک مداحی خود نشان دهید و همواره در مداحی خود از آیات و سخنانی از اهل بیت استفاده کنید که یاد آور این باشد که این دنیا فانی است و مقدمه ای برای جهان آخرت است.

همینطور در کنار قاطعیتی که در سبک خواندن دارید باید بیانی محکم و استوار نیز به همراه کلماتی محکم و استوار به اجرا بگذارید.

مداحی عامیانه ، شاعرانه و عالمانه

مداحی عامیانه همانطور که از اسمش مشخص است به صورت عامیانه انجام می شود و از استفاده کردن از اصطلاحات فنی و جملات عربی پرهیز می شود و این سبک از مداحی بسیار در بین عموم مردم قابل فهم است.
مداحی شاعرانه بیشتر به سبک ادبی روی می آورد و بیشتر از دستاورد های ادبیات در درون خود استفاده می کند.
مداحی عالمانه را بیشتر از اصطلاحات فنی و عربی در درون خود استفاده می کند و به آیات و روایات می پردازد و مطالب تاریخی را بازگو می کند.
سبک های زیادی در زمینه مداحی وجود دارد که نمی توان به همه آن ها پرداخت ولی تا جایی که در توان بود بیشتر سبک های مداحی را به شما معرفی کردیم.